Malaike Polo [CB28]

Muma puonjowa ni Nyasaye Achiel kende mar Adiera oknere, kendo onge ng'ama osenene kata winjo dwonde e ndalo moro amora. (Johana 1:18; 5:37) Nyasaye (Eloa) ni gi ngima e ige owuon omiyo ne ok obiro e dak (Johana 5:25; 1Timotheo 6:16). Ne entie kendo obiro betie. E kinde moko Nyasaye neni kende to noneno mondo olos anywola ne en owuon. Ng'i kalatas Nyasaye to Ng'a? (No.CB1).

Gima ne ochako mokwongo, kata gima nowuok mokwongo kuom Nyasaye ne en Roho maler. Ma e yo mane chwech mane biro ne biro rewre gi Nyasaye koa kanyo Nyasaye nochako (kata chweyo) yawuowi mag roho kendo kuom Roho maler ne oriwgi gi Nyasaye kendo neginyalo tiyo kaluore gi dwache. Ne en kanyo e mane Nyasaye odoko wuoro mar Rope. (Jo-Hibrania 12:9) Ng'I kalatas Roho maler to ang'o? (No. CB3).

Yawuot Nyasaye maduong' moloyo iluongo duto ni Elohim kata nyiseche (koa Zaburi 82:1) e thuolo mopogore opogore. Ne ochwegi chwech malongo kendo kaka ne gidong ka giluoro Nyasaye ne gidhi dak nyaka chieng' kaka yawuowi mag rop Nyasaye.

En ng'a kata malaika to ang'o? Malaika gin jo ter weche Nyasaye matiyo tije. Yawuot Nyasaye ma roho ne ok luongi ni malaika nyaka bang' chwech mar Adam. Nyaka nechopi e kinde mane nitie ng'ama ne nyalo nwango wach, ne onge tiende bedo gi jater wach.

Malaika gin (Jo-Hibrania 1:14). Nyasaye nochweyo yawuote mag roho kane pok ochweyo piny (Ayubu 38:4-7). Nyalore ni nitie malaika mokadho milion 100 (ng'i Daniel 7:9-10; Mathayo 26:53; Luka 2:13; Jo-Hibrania 12:22; Fweny 5:11). Malaika gin ji man gi thuolo mar yiero, madwarore ne dongruok mar kido. E tho hibrania ne jater wach e muma machon en malak ma iloko ni malaike e thowa mar mumbe dholuo.

Wachni itiyogo mondo onyis joter weche ma roho ma oor gi Nyasaye (Chakruok 32:1-2) kendo bende ne otikode mondo ofulni joter weche moor gi Jakobo (Chakruok 32:3).

E muma manyien e dho Uturuki ne jater wach en angelos, ma e Dholuo to wayudo wach mar malaika. Wachni itiyogo bende kod joter weche ma dhano kod mag roho.

Nyasaye no ooro joter weche mopogore opogore. Mokwongo, nenitiere joter wach ma Jonabi ma dhano (2 Weche mag Ndalo 36:15-16). Mar ariyo, nenitiere bende joote mar roho mane ioro dhano gi wach moro kata tich moro. Kaka joma Nyasaye tiyogo, iorogi e ppiny mondo gitim pach Nyasaye e weche mag kum kod rieyo dhano (Wuok 12:23; Zaburi 104:4; 2 Samwel 24:16; 2 Ruodhi 19:35; 1 Weche mag Ndalo 21:16; Joote 12:23; Jo-Hibrania 11:28; 1 Jokorintho 10:10).

Malaika bende ne tero ne jonabi Nyasaye weche kendo rito jo-Nyasaye (Zaburi 34:7; 91:11; Daniel 6:22; Mathayo 19:1,10; Luka 24:4; Joote 1:10). Yawuot Nyasaye mag roho bende iwacho kaka gipogore e thuolo kod teko (Zekaria 1:9,11; Daniel 10:13:12:15; Jo-Efeso 1:21; JOkolosai 1:16; 1 Thesalonika 4:16, Juda 1:9). Gi tek (2 Thesalonika 1:7); iluongo ni jogo madongo" (Zaburi 103:20) "ler" (Luka 9:26); moyier (1 Timotheo 5:21) kata kamano, ok onego lamgi (Jokolosai 2:28; Fweny 19:10).

Malaika moko nigi bwombe to moko ilero ni nigi pat wenge mang'eny koriwo wenge mag le (Ezekiel 1:4-14; Isaya 6:1-3). Ginyalo loko kitgi kendo ginyalo nenore kaka dhano ka gi wuokne dhano (Jo-Hibrania 13:2). Gin gi ler aluoragi e kinde mang'eny kendo girwako lewni marachere marieny (Joote 1:9-11;6-9; 2 Samwel 22:13).

Dhano ok oyiene neno Nyasaye omiyo malaika konyo dhano mondo ong'e Nyasaye Achiel kende mar Adiera, Eloa.

Malaike e muma machon. Jater wach maduong' ahinya mane or gi Nyasaye en achiel miluongo ni 'Malaika mar Ruoth " kendo "Malaika mar Nyasaye e mumbewa mag Dholuo. Nyingni fulo ni malaika makende ( kata jater wach) mane timo teko Nyasaye kendo mane chung ne nyasaye Ng'enyne niluongo ni Jehova.

Ji mag muma machon ne ohango jater wachni moa kuom Nyasaye ni ne ok e Nyasaye Achiel mar Adier. Ne ging'eyo ni Nyasaye (Eloa) ne teng'ore owuon negi kokadho kuom malaika mare mane bende giluongo ni Elohim. Kane malaika mar Jehova ni kodgi to ne ofulo ni Nyasaye (Eloa) ne nitie. Malaika nowuoyo kendo ochung'ne Nyasaye Achiel kende mar Adier.

Malaika Jehova mane tiyo gi ji ne nyasach Jo-Israel (Mano en Elohim). Ne ochung'ne Eloa, Nyasaye Achiel kende mar Adiera mane Jo-Israel lamo. En e ma bang'e nodoko Yesu kristo ma dhano. Niji kalatas Yesu to ng'a? (No. CB2).

KOro we wang'e kuonde moko kuom kuonde mane malaika ni e birone kendo owuoyo gi dhano e ndalo.

Malaika ne owuoyo gi Hagar e kinde ariyo (Chakruok 16:7-13; 21:17-18). Malaika nowuoyo gi Ibrahim (Chakruok 12:1-3,7; 22:11-18). Malaika nowuoyo gi Jakobo elek (Chakruok 28:11-17 kd 31:11-13 ng'i bende Chakruok 32:24-30). Malaika nobirone kendo nowuoyo gi Musa (Wuok 3:1-6; 24:12-16. Malaika e boche polo (Wuok 13:21; 14:24).

Muma wachi ni ne en malaika mar Jehova e mane otimo gigi (Joote 7:30-38; Jogalatia 3:19). Joote Paulo nowacho niya ne en kristo e mane Jo-Israel e nam (1 Jokorintho 10:1 4). Paulo bende nyiso malaika mar Nyasaye kaka Yesu kristo e Jo-Galatia 4:14. Ng'I kalatas malaika mar JHV (No. 24).

Kuonde mamoko mane malaika obirone dhano gin: Balaam kod malaika (Kwan 22:21-35). Joshua kod malaika (Joshua 5:13-15). Gideon kod malaika( Jong'ad Bura 6:12-24). Jonywol Samson kod malaika ( Jong'ad Bura 13:2-20). Elija kod malaika (1Ruodhi 19:5-12 kod 2 Ruodhi. 1:15). Daniel kod malaika (Daniel 3:24-25,28). Zekaria kod malaika (Zekaria 1:9,13-14;18-21; 2:34:1; 4-5; 5:5,10).

Malaike e muma machon.Waneno bende ka malaika birone Yesu kane pod en en piny (Mathayo 4:11; Luka 22:43). Malaika notuchne Yusuf kendo nolando nywol mar Yesu (Mathayo 1:20; Luka 1:26-38); malaika nenitie kane Yesu ochier (Mathayo 28:2-7; Johan 20:10-14) kendo nowuoyo gi joge (Joote 1:9-11). malaika netiyone roho ne Jo-Nyasaye (Mathayo 18:10; Joote 5:19-20;8:26; 10:3;12:7-10;27:23; Jo-Hibrania 1:14). Gimor ka jaricho olokore (Luka 15:10).

E muma manyien, kristo kaka dhano ne pod tiyo kaka ja nyis dwach Nyasaye kendo nonyiso kit Nyasaye malong'o kod tim. Kaka jarip e kind Nyasaye kod dhano nene Yesu ne neno Nyasaye kendo winje ne winjo Nyasaye (Eloa). Weche mane owacho ne ok meke wege to meke Nyasaye (Johana 14:8-10).

Telo mopogore opogore mag malaika polo:

Ei malaika nitiere mopogo opogore kod tije mopogore kod teko (Zekaria 1:7-11; Daniel 10:13; 12:1; Jo-Efeso1:22; Jokolosai1:16; 1 Jothesalonika 4:16; Juda 1:9).

Kombe, telo, teko thuolo. Wang'eyo ni kristo ne nywol mokwongo mar chwech kendo kane ok ochweyo yawuowi mamoko mag Nyasye mane ochweyo (ei chano) kombe, telo, nafese, teko. Magi telo kendo ok nying mag gigo mag roho. E kristo gik moko duto imako kanyakla (Jokolosai 1:16-17).

Sefafi:
Serafi nigi bwombe auchiel (n'i Isaya 6:2,6) Ne gin gi teko mar kaw richo kendo iko jonabi (Isaya 6:7). Bwombe auchiel nyiso ni gin e thuolo mamalo kendo nigi tije modhuro moningo gitim.

Wach mar serafi en ng'eny wach saraph (SHD 8314) manyiso ni wang'a.Nikech thuonde e kwan 21:6,8 ne weng'o e kwirni mar kachgi niluongogi ni serafi. Omiyo wangi tie Serafi gi " dhuonde mager mag polo" (nim bende Rapar mar Chik 8:15; Isaya 14:29; 30:6). Nyasaye noorogi mondo gi kel kum neji kum richo. Ranyisi gi nenore kaka dhano nikech gin gi wenge, kod tielo e met bwombegi. Gichung kaka chung' ewi Ruoth kobedo e kombe koikore mar telone.

Magi gin malaika kendo nigi kidinje mabeyo e malaika polo. Gin e malaika mioro kinde ka kinde e piny mondo ochiw weche Nyasaye kod siem ne dhano kod jonabi.

Buk mar Enok luongo malaika auchiel kaka Mikael (achiel morito kar dhano maber moloyo). Gabriel (ni e rit thuonde, puodho kod kerubi), Uriel (malaika ewi piny kod tatarus) kod Rafael (malaika mar rope dhano), Raguel (machulo kuoro e piny kod ler) kod saraguel (moketi e wi roho nyithindo mag dhano ma ropegi osetimo richo) (E buk mar Enok sura xx, R.If Charles, 2002).

Malaika bende iluongo ni Jong'icho. Gabriel maduong' Nofulo tie fweny Daniel (Daniel 8:16-26:9:20-27). Nolando nywol mar Johana ja-Batiso (Luka 1:11-20). Nolando nywol mar Yesu (Luka 1:26-38).

Mikael Maduong' Mikael ruoth maduong iluongo mang'eny e muma machon.

E Daniel 10:13 iluonge ni achiel kuom malaike madongo mane obiro konya' ng'i bende Daniel 12:1.

Juda 1:9, Mikael nolaro gi satan ringre Musa. Fweny 12:7-8, Mikael kod malaika ne odhaw gi thuol; kend thuol kod malaikene bende ne odhaw kodgi.

Serafi gi inyiso kaka kerubi maluoro kom Nyasaye kaka koro waneno.

Kerubi.
Kom mar Nyasaye oluor gi jochiende ang'wen mangi wije mopogore opogore. Magi gin mag sibuor, ruoth kod ongo ng'ato. Gingere kakaKerubi (tinne "kerubi"). Gin ang'wen e kwan kendo gin gi bwombe auchiel ka giluoro kom mar Nyasaye (Fweny 4:6-9) kaka kerubi chalo ochiw e Ezekiel 1:5-14. Ezekiel 10:20-21 kod Fweny 4:6-9. Kane gin Ezekiel ka giriti jo-tich Jehova ma Jo-Israel, oketgi ka gin gi bwombe ang'wen e bathgi gi malo. Ok oluongi bwombe ariyo e tiendegi machal gi serafi maluoro kom mar Nyasaye (kaka waneno e Fweny), kata machal gi serafi kata mawang' mag muma machon. Kwan mar ang'wen chal gi chwech. Ka Kerubi gi koor mondo oti gi chwech piny e bwo Jehova mar Jo-Israel, kendoo giti kanyakla, gin gi bwombe ang'wen kendo wuotho kanyakla e nyamburko achiel ma kinde duto achimo kuma chalre. kerubi maluoro kom mar Nyasaye nigi bwombe auchiel kaka serafi.

Ranyisi mar wije mar gik maluoro kom mar Nyasaye onyisi kaka kerubi e Ezekiel 1:1-28. Ng'i kalatas tiend fweny Ezekiel (No. 108). Wije le nyiso kit lweny jo-Israel kod pogruok mare dhuodi koa e kwan 10 kod 11. Ng'i kalatas chwech anywola mar Nyasaye ( No. CB4).

Nenitie kerubi ang'wen mokwongo, kerubi ariyo mageng'o kod kerubi ariyo mochung' e ng'e kom mar Nyasay Ezekiel 1:4-14 wuoyo kuom ang'wen kendo ma e kwan gik mangima miluongo e Fweny 4:6.

Kerubi iluongo e Chakruok 3:24 kama wasomo ni Nyasaye noriembo dhano oko mar puodho mar Eden kendo noketo kerubi kod pala magolo mach e yo wuok chieng' mar puodho mar Eden mondo ogeng' than kila dogi kendo kaw koa kuom yien mar ngima.

Koa e 2 Samwel 22:11, Zaburi 18:10 kod Ezekiel sura 1,9 kod 10 nenore ni mochwere riembo e kerubi ang'wen.

Waneno kido mag kerubi kitiyogo e Hema maler kod Hekalu. Mago manie sanduk iluongo ni manero mar Nyasaye yueyo.

Kerubi ariyo molos gi mula kend ngigore gi bwombegi koyar ne oketi e sanduk mar singo (Wuok 25:17-20). Nyasaye (kokadho malaikene) nosingo wuoyo kod Musa koa e kerubi (Wuok 25:22) kido mag kerubi nitiyogo e pasia mag Hema maler (Wuok 26:1,31).

Ruoth Solomon nenigi kerubi molosi gi yiend Zeituni moketie e Hekalu. Kerubi bende nope dhoot kod kor Hekalu kendo kido mag kerubi ne itwang'o e tie lweni mitiyogo e Hekalu (1 Ruodhi 6:23-35 cf 2 Weche mag Ndalo sura 3).

Kata ka muma nyisowa ni kik walos sanamu e kido ma gimoro amora maie polo kata manie piny (Wuok 20:4; Rapar mar Chik 4:16ff), Jo-Israel ne ochiki mondo opa. Pichni mag kerubi e kor hema maler.

Magi ne gik ma pambo kata kido, kendo ne ok tigo e lemo. Hema maler mane Musa ogero kod Hekalu mane Solomon ogero ne gin mana kido mag gik manie sulue mago kinyi.

Sulue mar okinyi, odiochieng' sulue kata Jakel ler gin kidienje kendo ok nyinge malaike polo (Ayubu 38:1-7).

Sulue mar okinyi nenore ni nigi tije mana kaka kerubi. Sulue ma okinyi masani; Azazel kata Lusifa ne achiel kuom kerubi maromo mane oyier kapok no ng'anjo. Kidienje kod tich ma satan omako kaka nyasach pinyni ibi kaw gi kristo e dwoke mar ariyo ( ng'i Fweny 22:16).

Mopogore gi satan kod kridto nenitie jomoko mag malaike polo mopogo kidienjini kod tich. Ng'i kalatas Lusifa. Jating' ler kod sulue mar okinyi (No. 223). E chwech piny sulue mag okinyi ne ochoki kendo nower kanyakla kanyo yawuot Nyasaye duto nokok ne mor (Ayubu 38:7).

Bende Nyasaye nochweyo Jachien. Nyasaye nochweyo yawuote malong'o to negin gi thuolo mar yiero mondo giluor kata kik giluor. Wang'eyo ni moko kuomgi notimo richo kendo muma luongogi ni malaike mane opdho (Chakruok 6:2,4; Juda 1:6).

Lusifa ne ranyisi mar long'o mopong' gi rieko kendo long'o e ber, to nodoko mopong' kod sunga gi sunga mokadho tong. Ne opang'e gi ang'enge kendo ne odok e yo mar richo (Ezekiel 28:12-17). Ne oparo ni nonyalo timo tich maber moloyo Nyasaye kendo motemo mondo okaw komb Nyasaye kendo otel ne piny duto (Isaya 14:12-14) Ng'anjo ne nofel kendo ne owite piny e piny (Luka 10:18 ff bende Fweny 12:7-9). Lusifa nowuondo achiel kuom adek mar malaike mondo oluwe e nga'njo kanyakla iluongogi ni malaike mopodho". Ng'i kalatas satan to Ng'a (No. CB60). Moko kuomm malaike mane opodho ne otwe e jela rito bura (1Petro 3:18-20; 2 Petro 2:4-5; Juda 1:16) Modong' kuom malaike mane opodho pod bayo abaya e piny ( Ayubu 1:6-12; Luka 8:30-32).

Ang'o mabiro timore ne satan kod Jochiende? Kristo oromo mondo oawr dhano kod malaike mane opodho. Ne ochulo chudo ne richowa duto (Jokolosai 1:19). En dwach Nyasaye ni onde ringruok monengo olal, to ni duto oningo bi e lokruok (2 Petro 3:9).

Omiyo nenore ni jochiende ibi yal e chier mar ariyo mar joma otho ka gibiro yudo chal machalore gi chier mar dhano. Gibiro bedo gi thuolo mondo gilokre kendo lokgi yawuot Nyasaye mar roho. Som gima muma wacho e Isaya 14:11-17. Waneno kare 15. Wang'eyo ni kristo, kaka gir Roho chon, ne odoko dhano kendo notho tho ringruok. Omiyo gima chal kama nyalore ne satan kod jochiende. Kata kamano, nitiere lokruok mar richo kendo satan kod jochiende ok bi dhi ma ok onwang'o kum machal kamano. Ne gimoro achiel, ok ne ginwang' kidienjegi mane gimako kapok ng'anyo otimore.

Giko Dhano. Nyasaye en roho kendo moywol gi Roho en roho, omiyo chwech Nyasaye mokwongo ne mar ringruok (Johana 3:6) Ng'at mokwongo Adam ne ochwwe bende gi Nyasaye, to koa kuom gimoro, mano en buru mar piny omiyo nochweye gima nenore. En bende iluonge ni wuod Nyasaye (Luka 3:38). Chwech mar ringruok (Dhano) ne kar chwech mar ariyo mar Nyasaye.

Mano monywol kod ringruok en ringruok (Johana 3:6), kendo ringruok kod remo ok nyal donjo e Loch mar Nyasaye (1 Jokorintho 15:50). To giko mar dhano en bedo yawuot Nyasaye en gigo mag roho. Jogo duto mong'eyo Nyasaye Achiel kende mar Adiera kod Yesu kristo, wuowi mane ooro kendo olokore kendo obatisi moyudo mich mar Rop Nyasaye, nigi ratiro mar bedo e nyithindo mag Nyasaye (Johana 1:12-13; Jorumi 8:14-15; 1 Johana 3:1).

Mago mane chier mokwongo ibi lokie kido mar roho kendo biro telone owete mamoko gi kristo e kindemag higni gana achiel mag tend Yesu.Jogo mane chier mar ariyo ma chier mar riech kod bura, bende ibi loki e kido mar roho ka gimoro yudo kidono.

Chenro mar Nyasaye ne anywola ne ok bi romo nyaka bang' bura mogik kendo loko mar piny ngima. Duto mag piny bang'e biro bedo yawuot Nyasaye kaka elohim, kuom Roho maler wabiro bedo achiel gi Nyasaye kaka anywola mar Nyasaye.

Kuom weche mang'eny kod nono matut ng'i kalatese:

Piny owacho mar Nyasaye (No. 174)

Kaka Nyasaye nodoko Anywola (No.187)

Buch Jochiende (No. 80)

PO Box 369, WODEN ACT 2606, AUSTRALIA